Earnáil Phríobháideach – Gnólachtaí atá faoi úinéireacht agus faoi smacht daoine príobháideacha.
Socraíonn siad ar na cineálacha rudaí ba mhaith leo a dhéanamh nó a dhíol nó na seirbhísí ba mhaith leo a chur ar fáil. An chuid is mó den am, tá cead acu a gcuid praghsanna féin a shocrú.
Trádálaí Aonair – Gnólacht faoi úinéireacht agus smacht agus á reáchtáil ag duine amháin
Comhpháirtíocht – Gnólacht a bhfuil idir beirt agus fiche comhúinéir aige.
Comhpháirtí díomhaoin – Duine a dhéanann infheistíocht sa ghnólacht ach nach bhfuil ról ar bith aige nó aici ina reáchtáil
Dliteanas Neamhtheoranta – Is féidir le húinéirí maoin phearsanta a chailleadh má tá fiacha ag an ghnólacht
Caipiteal – Is é seo an t-airgead a dhéanann a úinéirí a infheistiú i ngnó
Bíonn airgead de dhíth le gnó a thosú nó a fhorbairt, tugtar caipiteal ar an airgead seo
Speisialtóireacht – Tascanna a dhéanamh a bhaineann le do chuid scileanna speisialta nó do shaineolas féin
Roinnt an tSaothair – Fostaithe a scaradh de réir jabanna éagsúla, le hoibrithe ag déanamh speisialtóireacht i gcodanna faoi leith den táirgeadh
Barainneachtaí Scála – An t-aschur (nó an méid a dhéanann tú de rud) a mhéadú nó an méid a cheannaíonn tú de rud a mhéadú le hairgead a shábháil
Éagsúlú – Bogadh isteach i réimse eile gnó
Láimhdeachas – An méid ioncaim ó dhíolacháin a fhaigheann comhlacht taobh istigh de mhéid áirithe ama
Brabús Glan – Is é seo an brabús atá fágtha nuair atá gach costas bainte agus gach asbhaint déanta
Struchtúr Cothrom – An leagan amach a bheadh ar chomhlacht beag nach mbeadh ach trí leibhéal d’fhostaithe, ar a mhéad, ann
Struchtúr Ordlathach – An leagan amach a bheadh ar chomhlacht mór ina mbeadh cuid mhór leibhéal difriúil d’fhostaithe – bunaithe ar ord údaráis
Fás – Téarma a úsáidtear le méadú i ngnó a mhíniú
Comhcheangal Cothrománach – Nuair a nascann gnólachtaí le chéile atá ag an chéim chéanna táirgeachta
Comhcheangal Ingearach – Nuair a nascann gnólachtaí le chéile atá ag céimeanna difriúla táirgeachta
Saincheadúnú – Nuair a cheannaíonn gnólacht ceadúnas nó saincheadúnas le branda cáiliúil a fheidhmiú e.g. McDonald’s
Ceannaíonn tú ‘na cearta’ le lógó agus ainm agus branda an chomhlachta a úsáid
Scairsheilbheoirí – Infheisteoirí aonair ar leo cuid de chuideachta theoranta acu (i.e. cheannaigh siad scaireanna sa chuideachta sin)
Thig le comhlachtaí airgead a dhéanamh trí scaireanna ina gcomhlacht a dhíol. Is leis na scairshealbhóirí anois cuid den chomhlacht agus bíonn ar an chomhlacht cuid den bhrabús a íoc leo – sin an díbhinn (féach thíos)
Corpraithe – Comhlacht a sheasann leis féin ó thaobh an dlí de. I gcúrsaí dlí, thig leis an chomhlacht é féin a chosaint agus tá a chuid airgid féin aige, ar leithligh ó airgead a úinéirí nó a chuid fostaithe.
Dliteanas Teoranta – Níl dliteanas pearsanta ar úinéirí maidir le fiacha gnólachta thar an leibhéal infheistithe.
Meabhrán Comhlachais – Doiciméad ina leagtar amach cuspóir an chomhlachta
Airteagail Chomhlachais – Doiciméad ina leagtar amach an dóigh a reáchtálfar an comhlacht go hinmheánach
Deimhniú Corpraithe – Doiciméad a eisíonn an Cláraitheoir Comhlachtaí lena ligean do ghnólacht tosú de bheith ag trádáil
Maorlathas – Nósanna imeachta a dhéanann dochar don éifeachtacht mar gheall ar bharraíocht páipéarachais
In amanna, tugtar ‘téip dhearg’ ar an mhaorlathas, rialacha agus rialúcháin a gcaithfidh tú cloí leo agus a fhágann níos deacra é, in amanna, dul chun cinn a dhéanamh
Díbhinní – An sciar de na brabúis a íoctar le scairshealbhóirí faoi dhó sa bhliain
Earnáil Phoiblí – Gnólacht faoi úinéireacht agus smacht an stáit agus á reáchtáil ag an stát
Rialtas Lárnach – Faoi smacht parlaiminte
Rialtas Áitiúil – Faoi smacht comhairlí áitiúla
Náisiúnaithe – Tionscal príobháideach ceannaithe ag an stát (mar shampla, sa tuaisceart is comhlacht náisiúnaithe é NI Water)
Príobháidithe – Tionscal náisiúnaithe díolta ag an stát
Dírialáil – Seirbhís phoiblí oscailte don earnáil phríobháideach
An Roinn Airgeadais – An roinn rialtais atá freagrach as airgeadas
Monaplacht – Smacht a bheith ag eagraíocht amháin ar earnáil den tionscal
Is minic a bhíonn monaplacht ag comhlacht amháin ar an mhargadh, agus go mbíonn go leor comhlachtaí eile ag iarraidh trádáil leis an sciar den mhargadh atá fágtha
Boilsciú – Ardú ginearálta i bpraghsanna earraí agus seirbhísí
Don ghnáthdhuine, tchí muid tionchar an bhoilscithe nuair a théann praghsanna in airde
Ráta dífhostaíochta – An líon daoine atá ag iarraidh a bheith ag obair ach nach dtig leo post a fháil
Polasaí fioscach – Smacht a choinneáil ar ioncam agus caiteachas trí cháin
Polasaí airgeadaíochta – Smacht a choinneáil ar ioncam agus caiteachas tríd an chostas ar iasachtaí (rátaí úis) a choigeartú
An tAontas Eorpach – Tíortha a tháinig le chéile le go mbeadh saoirse ghluaiseachta ag daoine, earraí agus seirbhísí eatarthu
Airgeadra aonair – An Euro, an smaoineamh go n-úsáidfí airgeadra amháin idir ballstáit uile an AE
Rátaí malairte – An ráta ar ar féidir airgeadra amháin a mhalartú ar cheann eile
Bíonn ar chomhlachtaí a thrádálann i níos mó ná tír amháin a bheith meabhrach ar an ráta malairte